Osmanlı Devleti-Dağılma Dönemi-4

Dağılma (1792 - 1922)

Sultanahmet Meydanı'nda halk yürüyüşü
II. Abdülhamit döneminde basılmış Osmanlı Devleti'nin Ortadoğu'daki topraklarını gösteren harita (1893)Ana madde: Osmanlı Devleti Dağılma Dönemi
Bu dönem 1792 Yaş Antlaşması ile başlayıp 1922 de Osmanlı Devleti'nin yıkılışına kadar devam eden dönemdir. Osmanlı Devleti Avrupalı devletlerin kendi aralarındaki çıkar çatışmalarından yararlanıp denge politikası izleyerek varlığını korumaya çalışmıştır.

Osmanlı Avrupa'da çıkan isyanlar ve uzun süren Rus savaşları ile iyice yıpranmış ve devlet yönetiminde ıslahata yönelik çalışmalar yapılmış ise de pek başarılı olunamamıştır.

Ayastefanos Antlaşması
Berlin Antlaşması
Sırp İsyanı(1804)
1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı ve Bükreş Antlaşması
Yunan İsyanı
1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı ve Edirne Antlaşması
Mehmet Ali Paşa isyanı
Tanzimat Fermanı(1839)
Kırım Savaşı(1853-1856)
93 Harbi (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı)
Dömeke savaşı (1897 Osmanlı Yunan savaşı)
Trablusgarp Savaşı (1911-1912)
Balkan Savaşları (1912-1913)
I. Dünya Savaşı (1914-1918)
Çanakkale Savaşları (1915-1916)
Saltanatın Kaldırılması (1922)



Saltanat Makamı
Ana madde: Osmanlı padişahları
Ayrıca Bakınız: Osmanlı Hanedanı soy ağacı

Osmanlı hanedanınıdan 36 padişah toplam 623 sene hüküm sürmüştür. İlk önce Bey diye adlandırılan padişahlar, 1383'den itibaren Sultan, 1517 tarihinden sonra da Sultan unvanına ek olarak Halife unvanını da taşımaya başlamışlardır.

Osmanlı padişahları tahta çıktıklarında yayımladıkları bir tür genelge olan Adaletnâme; kanunlara uyulması ve herhangi bir haksızlığa hiç kimsenin uğratılmaması konuları hakkında kaleme alınırdı.

Türk tarihi


Ön Türk[göster]Ön Türkler Ön TürklerTengricilikBozkır İmparatorluğu Geleneği
Bozkır İmparatorlukları[göster]Göçebe Hiung-nu Batı • Kuzey • GüneyCücenlerAkhunlarGöktürk Kağanlığı Doğu • Batı • İkinciUygur Kağanlığı Kansu Uygur Krallığı • Karahoca Uygur Krallığı • KarahanlılarYerleşik Beş Barbar Onaltı Krallık Han Çov • Hou Çov • Vey • HyaKansu Uygur KrallığıKarahoca Uygur KrallığıKarahanlılar Doğu Karahanlılar • Batı KarahanlılarBeş Hanedan On KrallıkŞatuolar Hou Tang • Hou Jin
Ural'ın Batısı Hun İmparatorluğuAvar KağanlığıHazar KağanlığıBüyük Bulgarya HanlığıPeçenekler

Memlûklar / Türkmenler[göster]Hindistan GaznelilerDelhi SultanlığıMısır TolunoğullarıMemlûk Sultanlığıİran KarakoyunlularAkkoyunlularAfşar HanedanıKaçar Hanedanı
Moğolların Mirasçıları[göster]Cuci'nin Ulusundan Doğan ÜlkelerToka Temür Sülalesi Kırım HanlığıKazan HanlığıKasım HanlığıAstrahan HanlığıKazak HanlığıNogay OrdaŞiban Şülalesi Sibir HanlığıŞeybani HanlığıBuhara HanlığıHive HanlığıKokand HanlığıBuhara EmirliğiÇağatay'ın Ulusundan Doğan Ülkeler Doğu Çağatay HanlığıYarkand Hanlığı
Anadolu - Rumeli[göster]Selçuklular Büyük SelçukluIrak SelçukluKirman SelçukluAnadolu Selçuklu
I.Dönem Anadolu Beylikleri Çaka Beyliği (1081 - 1098)Dilmaçoğulları Beyliği (1085 - 1192)Danişmendliler Beyliği (1092 - 1178)Saltuklu Beyliği (1092 - 1202)Ahlatşahlar Beyliği (1100 - 1207)Artuklu Beyliği (1102 - 1408)İnaloğulları Beyliği (1098 - 1183)Mengüçlü Beyliği (1072 - 1277)Erbil Beyliği (1146 - 1232)Çubukoğulları Beyliği (1085 - 1092)Atabeylikler ZengilerİldenizlilerBörilerSalgurlular
I.Dönem Anadolu Beylikleri
Osmanlı İmparatorluğu (1299 - 1922)Taşanoğulları Beyliği (1350 - 1398)Çobanoğulları Beyliği (1227 - 1309)Karamanoğulları Beyliği (1256 - 1483)İnançoğulları Beyliği (1261 - 1368)Sâhipataoğulları Beyliği (1275 - 1342)Pervaneoğulları Beyliği (1277 - 1322)Menteşeoğulları Beyliği (1280 - 1424)Candaroğulları Beyliği (1299 - 1462)Karesioğulları Beyliği (1297 - 1360)Germiyanoğulları Beyliği (1300 - 1423)Hamitoğulları Beyliği (1301 - 1423)Saruhanoğulları Beyliği (1302 - 1410)Tacettinoğulları Beyliği (1303 - 1415)Aydınoğulları Beyliği (1308 - 1426)Tekeoğulları Beyliği (1321 - 1390)Dulkadiroğulları Beyliği (1339 - 1521)Ramazanoğulları Beyliği (1325 - 1608)Kadı Burhaneddin Devleti (1381 - 1398)Eşrefoğulları Beyliği (1300 - 1326)

Türki Cumhuriyetler[göster]Türki CumhuriyetlerTürkiye CumhuriyetiAzerbaycan CumhuriyetiTürkmenistan CumhuriyetiKazakistan CumhuriyetiKuzey Kıbrıs Türk CumhuriyetiÖzbekistan CumhuriyetiKırgızistan CumhuriyetiTarihi Türk Devletlerin Tam Listesi İçin
Tarihî ve çağdaş Türk devletleriTürk tarihi literatürü g • t • d






Divan-ı Humayun
Osmanlı Devleti kurulduğunda bir divan vardı ve belli başlı uyeleri bulunmaktaydı. Bunlar; Padişah,Sadrazam,Vezir-i Azam, Rumeli ve Anadolu Kazasker'leri, Defterdar, Şeyhülislam,Kaptan-ı Derya, Nişancı

Fatih Sultan Mehmet'ten sonra Vezir-i Azamların görüşlerini daha rahat söylemesi için padişahlar toplantıları arka tarafta bir bölümden izlemiş, divana Vezir-i Azam başkanlık yapmıştır. Bu meclis Osmanlı Devleti'nin yönetiminde Padişaha yardımcı olurdu.

Divan-ı Humayun Üyeleri
Vezir-i Azam(Sadrazam): Padişahtan sonraki en yetkili devlet adamıdır. Padişahın mührünü taşırdı.
Vezir: Sadrazamdan sonraki en yetkili kişidir. Sadrazamın verdiği görevleri yapardı.
Kazasker: Anadolu ve Rumeli'de olmak üzere iki ayrı kazasker bulunurdu. Adalet işlerine bakardı. Ayrıca kadı ve müderrislerin atamasını ya da görevden alma işini yapardı. Bugünkü yargı görevini yaparlardı.
Defterdar: Anadolu ve Rumeli'de iki ayrı defterdar vardı. Rumeli'deki baş defterdardı. Maliye işlerini yapardı. Bugünkü Maliye bakanlığı görevini yürütürdü.
Nişancı: Tapu, kadastro, fethedilen yerleri gelirlerine göre deftere kaydetmek işlerini yürütürdü.
Şeyhülislam: Devlet'te iken verilen kararların İslam'a uygun olup olmadığına karar verir, bu karara fetva denirdi. Sadrazamla eşit rütbedeydi. Şeyhülislam, divan asli üyesi değildi, gerekli görülen konularda çağrılır ve fikri alınırdı.
Kaptan-ı Derya: Donanma ve denizcilikle ilgili işlerden sorumludur. İstanbul'dayken Divan toplantılarına katılırdı. Kaptan-ı Derya da asli üye değildi, gerekli görülen konularda çağrılır ve fikri sorulurdu.


Divan-ı Hümayun 2.Mahmut dönemi'de kaldırılarak yerine nazırlıklar(bakanlıklar) kuruldu